zondag 26 september 2010

Wat is waar?

Als je de waarheid niet kunt vinden waar je nu bent, waar verwacht je haar dan te vinden? 


Deze uitspraak en eeuwige vraag is te vinden in het Zen Boeddhisme. Zen gaat uit van de idee dat waarheid en verlichting innerlijk te vinden zijn. Waar raakt deze vraag Tai Chi Chuan? En heeft het überhaupt iets met Tai Chi van doen? Voor de beantwoording van de vraag zullen we eerst moeten kijken naar wat waarheid is.


"De waarheid bestaat niet". "Jouw waarheid is niet mijn waarheid". Iedereen kent wel variaties op deze uitspraken. Telkens kan dan het gevoel opkomen 'men' hierin misschien gelijk heeft, maar dat voor jou je eigen waarheid wel degelijk waar is. Duidelijk mag zijn dat op verschillende manieren over waarheid gesproken wordt en dat zelfs onderscheid in verschillende soorten waarheid wordt gemaakt.

De absolute waarheid is precies zoals de naam zegt: Deze waarheid verandert niet door de context van waaruit je hem bekijkt. Zou er, door met een andere context naar deze waarheid te kijken, een andere waarheid uit voortvloeien dan klopt de context niet. De absolute waarheid is objectief. Van deze waarheid is er maar één: De waarheid. Juist deze waarheid is door niemand nog gevonden.

De subjectieve waarheid wordt gemaakt door de context waarmee men naar de wereld kijkt. Deze waarheid is consistent met het beeld waarmee men de wereld beschouwd. Van deze waarheden bestaan er vele want ieder mens kijkt met een eigen (subjectieve-) context naar de wereld. Een subjectieve waarheid hoeft niet consistent te zijn met de absolute waarheid. De subjectieve waarheid hoeft zelfs niet met de werkelijkheid overeen te komen. Desondanks kan door die mensen worden beweerd dat hun subjectieve waarheid "de waarheid" is.

In de filosofie stellen de post-modernisten dat er niet zoiets als een objectieve (dus absolute-) waarheid kan bestaan. Ieder mens creëert zijn of haar eigen subjectieve waarheid welke dan "de waarheid" is. Er valt wel wat te zeggen voor dit standpunt: Je behoud je eigen vrijheid om een eigen mening te hebben. Je bent vrij om je standpunten te wijzigen al naar gelang dat het beste uitkomt (context!). Van belang is wel dat er met anderen afspraken gemaakt worden over datgene wat we met z'n allen als waar zullen aannemen. Een dag duurt bijvoorbeeld 24 uur. Een kilometer staat gelijk aan 1000 meter, enzovoorts. Hiervan zeggen we: Objectief is te meten dat een dag 24 uur (en nog wat) duurt, en dat een kilometer 1000 meter is. We denken dat deze waarheden waar zijn. Dat is niet zo. Feitelijk zijn het subjectieve afspraken over eenheden waarvan afgesproken is deze eenheden als absolute waarheid te behandelen. Zonder deze kaders zou het lastig zijn om met elkaar tot overeenstemming te komen.

Tot zover is er eigenlijk niet veel aan de hand. Lastiger wordt het als een religie of een politieke partij "de waarheid" verkondigt. Voor de volgelingen van die religie of partij is hun waarheid een absolute waarheid. De Bijbel of Koran is het rechtstreeks van God aan de mens doorgegeven woord waar niet aan getornd kan en mag worden. De absolute waarheid kan echter niet gevonden worden. Zodra iemand of een religie of partij beweert de absolute waarheid gevonden te hebben, kan men niet bewijzen dat het de absolute waarheid is. Dat is een lastig probleem voor de persoon, religie of politieke partij in kwestie.

Tai Chi Chuan richt zich op je lichaam, je ademhaling en je geest. Door vele leraren wordt gesteld dat Tai Chi Chuan je gezondheid verbetert. Tai Chi Chuan heeft een positief effect op chronische ziekten waaronder bijvoorbeeld hoge bloeddruk en ademhalingsproblemen. Tai Chi Chuan bewerkstelligt dit door rust en balans in lichaam en geest aan te brengen. Ook dit wordt vaak als een absolute waarheid verkondigt, maar is feitelijk een subjectieve waarheid. Objectief mag men best wel vaststellen dat er veel van waar is. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor sommige religies of politieke ideeën.

Het verschil zit'm in de benadering. Bij meningen, religies of politieke ideeën wordt "de waarheid" van buiten af aan je verkondigd. Verwacht wordt dat je deze waarheid tot je neemt en in je context verwerkt zodat die waarheid ook jouw waarheid wordt. Cruciaal is: Er is iemand anders bij nodig om je "de waarheid" te vertellen.

Tai Chi Chuan richt zich op de innerlijke mens en probeert op die manier rust en balans aan te brengen. Vanuit dat evenwicht zullen zich nieuwe waarheden ontwikkelen: Je schept je eigen waarheid!

 "Als je de waarheid niet kunt vinden waar je nu bent, waar verwacht je haar dan te vinden?"